تجارت با اتحادیه اقتصادی اوراسیا یکی از جذاب ترین و در دسترس ترین حوزه های اقتصادی در کشور است که نیاز به تقویت و توجه ویژه ای است. در این مقاله به بررسی ظرفیت های تجاری ایران با اوراسیا می پردازیم.
تجارت با اتحادیه اقتصادی اوراسیا و اهمیت آن
از لحاظ جغرافیایی و سیاسی به سرزمین نسبتا پهناوری که دو قاره اروپا و آسیا را به هم ارتباط می دهد و البته مرز مشخصی هم نمی توان برای آن ارائه داد ” اوراسیا ” می گویند. این منطقه که در بسیاری از کشورها به عنوان یک قاره مجزا شناخته می شود، بیشتر بر اساس یک تقسیم بندی تاریخی و فرهنگی به وجود آمده است. بر این اساس، پنج کشور روسیه، قزاقستان، بلاروس، قرقیزستان و ارمنستان به عنوان اعضای اصلی از سال 2015، اتحادیه اقتصادی را با همین نام یعنی اتحادیه اوراسیا تاسیس کردند تا در زمینه سیاست گذاری اقتصاد کلان و مهاجرت نیروی کار، قوانینی را برای تجارت آزاد و امضای موافقت نامه های تجاری با کشورهای دیگر تعیین کنند. این اتحادیه برای تشویق تحرک آزاد کالا و خدمات در بین کشورهای عضو و همچنین سیاست گذاری مشترک در زمینه های کلیدی مانند انرژی، کشاورزی، حمل و نقل، گمرک و تجارت و سرمایه گذاری خارجی فعالیت می کند. در واقع، اتحادیه اقتصادی اوراسیا برای ارتقای جامعه، بالا بردن رقابت و همکاری بین اقتصادهای ملی و ارتقای توسعه پایدار به منظور بالا بردن سطح زندگی ملل کشورهای عضو ایجاد شده است. به طور کلی، اهداف این اتحادیه اقتصادی متمرکز بر تسهیل تجارت، ایجاد بازار مشترک در حوزه کشورهای مستقل هم سود عضو، حذف تدریجی قوانین گمرکی در داخل اتحادیه، برقراری تعرفه خارجی مشترک در میان کشورهای عضو و هماهنگ سازی تشریفات گمرکی است.
در خصوص اهمیت تجارت با اتحادیه اقتصادی اوراسیا باید بگوییم این موضوع از آن جهت برای ایران حائز اهمیت است که :
-
یکی از بزرگترین تولیدکننده های نفت، گاز و گاز طبیعی در جهان است.
-
اتحادیه اوراسیا چهارمین تولیدکننده بزرگ زغال سنگ در سطح بین المللی است.
-
اتحادیه اوراسیا، سومین تولیدکننده بزرگ برق در سطح جهان است.
حمل و نقل بین المللی شایا پارت دنا (
SPD ) می تواند با خدمات گسترده ای که در زمینه حمل و نقل بین المللی دارد و از طریق تجربیات ارزنده ای که دارد مشورت های لازم در خصوص انجام امور صادرات و واردات کالا، خدمات فریت بار و کارگو و ترخیص گمرکی را به ارائه دهد.
آسیب شناسی تجارت ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا
در نیمه نخست 1400 بیش از پنج میلیون و 500 هزار تن کالا به ارزش دو میلیارد و 483 میلیون دلار بین ایران با اعضای اتحادیه اقتصادی گمرکی اوراسیا تبادل شد که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 12 درصد در وزن و 40 درصد در ارزش افزایش داشته است. نکته قابل توجه اینکه با وجود شیوع بیماری کرونا که رشد روابط اقتصادی بسیاری از کشورها با کاهش روبهرو بود، اما روابط تجاری ما با کشورهای اوراسیا رشد داشت. برای فعالان اقتصادی و صادرکنندگان باید شرایطی ایجاد شود که بتوانند در یک فضای رقابتی و تولیدی و با تثبیت قوانین و قواعد فعالیت های صادراتی خود را بهبود و افزایش دهند. در چنین شرایطی، ظرفیت تولیدات غیرنفتی کشور به سمت بازارهای هدف اتحادیه اوراسیا برنامه ریزی شده و باری از اقتصاد ملی تک محصولی نفت برداشته می شود.
در حال حاضر، تجارت با اتحادیه اقتصادی اوراسیا با ظرفیتی در حدود یک دهم ظرفیت بالقوه واقعی آن، نیاز به توجه و سرمایه گذاری بیشتری دارد. طبیعی است با این حجم فعلی تجارت و میزان واقعی که می توان برای آن متصور شد، این بخش از مراودات تجاری بین الملل می طلبد تا صاحبان فکر، ایده و دست اندرکار با استفاده از کارگروه ها و اتاق های فکر مشترک برای افزایش فعالیت های صادراتی به برنامه ریزی بیشتری برای توسعه این روابط بپردازند. به عنوان مثال، می توان با راه اندازی مراکز تجاری در کشورهای اوراسیا، قدمی در جهت پیشرفت و توسعه روابط تجاری و اقتصادی با اتحادیه اقتصادی اوراسیا برداشت. بر این اساس، لازم است برای آسیب شناسی روند صادرات، کارگروه هایی تشکیل داد که به طور علمی و تحقیقاتی به رفع خلأها و مشکلات موجود در این امور بپردازند. از جمله، وجود یک کارگروه لجستیک برای آسیب شناسی بنادر و مقاصد صادراتی کشور می تواند تا حد زیادی به سرعت توسعه اقتصادی، پیشرفت و گسترش این روابط تجاری کمک کند.
تراز تجاری ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا در 1400
تجارت با اتحادیه اقتصادی اوراسیا با دارا بودن بیش از یک پنجم منابع گاز طبیعی جهان یک ابرقدرت در حوزه انرژی شمرده می شود. در واقع، کشورهای عضو این اتحادیه در مجموع در حدود 15 درصد از بازار نفت و گاز جهان را در اختیار دارند. در 9 ماهه نخست 1400، تراز تجاری ایران تقریبا با همه کشورهای اوراسیا نسبت به مدت مشابه سال قبل با افزایش حدود 33 درصدی همراه بوده است. گسترش همکاری های اقتصادی با اتحادیه اوراسیا می تواند فرصتی برای جبران بخشی از کمبودهای تحمیلی ایجاد شده تحت شرایط و محدودیت های ناخواسته از طرف کشورهای دیگر باشد. علاوه بر این، از آنجایی که تنها مرز زمینی بین ایران و این اتحادیه اقتصادی، ارتباط زمینی با ارمنستان است، می توان در کنار همکاری های اقتصادی و تجاری با اتحادیه اوراسیا، از این فرصت، برای توسعه منطقه ای شمال غربی کشور نیز برنامه ریزی کرد.
تجارت غیرنفتی ایران با اوراسیا طی نه ماه سال 1400 به میزان 2.2 میلیارد دلار با وزن تقریبی 4.9 میلیون تن بوده است، از این میزان 1.3 میلیارد دلار مربوط به واردات ایران و 878 میلیون دلار نیز مربوط به صادرات به اتحادیه اوراسیا است. طی 9 ماهه نخست 1400، تراز تجاری ایران با همه کشورهای اوراسیا به جز روسیه مثبت بوده و ارزش تجارت ایران با اتحادیه اوراسیا در نه ماهه 1400 نسبت به مدت مشابه سال قبل با افزایش حدود 33 درصدی همراه بوده است. پس از روسیه، دومین شریک تجاری ایران در اتحادیه اوراسیا، ارمنستان بوده که طی نه ماهه نخست 1400، با صادرات حدود 238 میلیون دلاری، سهم 1.27 درصدی از ارزش کل صادرات ایران به اتحادیه اوراسیا را به خود اختصاص داده است. در مجموع، حجم تجارت خارجی ایران از نظر میزان صادرات و واردات با کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا در ده ماهه اول سال 1400، به بیش از 4 میلیارد دلار رسید که در مجموع 71 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن رشد داشته است.
شرکت اسپیدی به عنوان یک شرکت فعال در حوزه حمل و نقل بین المللی این امکان را برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان فراهم می کند تا با خدماتی که در این زمینه ارائه می دهد، قدمی در جهت توسعه تجارت بین الملل و رونق اقتصاد کشور بردارد. تجار و بازرگانان می توانند در این زمینه هرگونه سؤالی از جمله در خصوص
هزینه ترخیص کالا از گمرک دارند از مشاوره رایگان کارشناسان اسپیدی پست بهره مند شوند.